copy from AJ.
http://www.andhrajyothy.com/archives/archive-2008-11-17/editshow.asp?qry=/2008/nov/17vividha1
కళాకారుల జీవితాలు కల్లోల సాగరాలు
- డా.జామిసన్‌ (వైద్యురాలు)
- పెన్నా శివరామకృష్ణ
సృజనలో వారు పొందే గొప్ప ఆనందం ముందు లౌకిక సుఖ సంతోషాలన్నీ తృణప్రాయంగానే కనిపిస్తాయేమో! భౌతిక జీవితం కంటే ఆంతరిక జీవితానికే ప్రాముఖ్యమిస్తారు. వ్యక్తిగత జీవితం, దేహారోగ్యం, సమయ పాలనల కంటే తమ కళా సృజనే ఉత్కృష్టమైనదిగా భావిస్తారు. వీటన్నింటి వల్ల కళాకారులలో ఏదో ఒక మేరకు క్రమశిక్షణా రాహిత్యం సాధారణ లక్షణంగా కనిపిస్తుంది.
'Being a published poet is more dangerous than being a deep-sea diver' -యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ టెక్సాస్‌లో సైకాలజీ ప్రొఫెసర్‌ అయిన జేమ్స్‌ డబ్ల్యు.పెన్‌బేకర్‌ అభిప్రాయమిది. ఆయన మాటలు ప్రతి కళాకారునికీ వర్తిస్తాయి. ఇతర వృత్తుల వారితో పోల్చుకుంటే అధిక శాతం కళాకారుల జీవనశైలి విలక్షణంగా ఉంటుంది.. వ్యక్తిగత జీవితంలో క్రమశిక్షణను, సామాజిక 'నైతిక' విలువలను గొప్ప కళాకారులు తోసిరాజనడానికి కారణాలేమిటి?
స్వబుద్ధికంటే స్వఇచ్ఛకే ప్రాధాన్యమివ్వడమే కారణమా? మనస్సును నిగ్రహించుకోలేని తత్వమే 'సృజనాత్మకత'కు మూలమా? సృజన కోసం తపన, సంఘర్షణ, సృజనానందం, సృజనాహంకృతి 'బుద్ధి'ని తృణీకరిస్తున్నాయా? ఇలాంటి కొన్ని ప్రశ్నలకు జవాబులను అన్వేషించే ప్రయత్నమే ఈ వ్యాసం. గర్భవతి ప్రసవం వరకు అనుభవించే బాధలను, తీసుకునే జాగ్రత్తలను కళాకారుని సృజనకు పూర్వదశతో (లేదా కృతాద్యవస్థతో) పోల్చవచ్చు.
కళా సృజనే ప్రసవం. బాలారిష్టాలను అధిగమింపజేసి శిశువు ఆలనా పాలనా చూస్తూ బాల్యాన్ని దాటించి తన కాళ్ళమీద తాను నిలబడి వ్యక్తిగా ఎదిగేవరకు తల్లి (తండ్రితో పాటు) పర్యవేక్షిస్తుంటుంది. తన కళారూపానికి తగిన సవరణలు, పూరణలు చేస్తూ, దానిని కళాభిమాని వద్దకు చేర్చడానికి కళాకారుడు పడే కష్టనష్టాలను ప్రసవానంతరం తల్లి స్థితిగతులతో పోల్చవచ్చు.
సృజనకు పూర్వం, సృజన దశలో, సృజనానంతరం కళాకారుని మానసిక స్థితిని ఇతరులకంటే తోటి కళాకారుడు మాత్రమే కొంతవరకైనా అర్థం చేసుకోగలడు. కనుక ప్రతి కళాకారుడూ సామాజిక పరిణామాలను, తదనుగుణంగా తన కళా మాధ్యమంలో వస్తున్న మార్పులను 'జాగ్రత్త'గా గమనిస్తూనే తన అభిరుచులకు ప్రతిభా పాటవాలకు తగిన వస్తు వ్యక్తీకరణల్లో పరిణతి సాధిస్తూ తన వ్యక్తిత్వాన్ని నిలుపుకోవడం నిత్య సంఘర్షణాయుతం. సామాజిక చైతన్యం కలిగిన కళాకారుడు వివిధ వ్యవస్థలలో వస్తున్న అనూహ్య పరిణామాల వెనుకనున్న చారిత్రిక కారణాలను విశ్లేషించుకోగలగాలి.
ప్రతి పరిణామానికీ వివిధ స్థల కాలాలలో పరిణామంలో గతి భేదాలకూ, భౌగోళిక, చారిత్రిక రాజకీయ సామాజిక స్థితిగతులకూ అవినాభావ సంబంధముంటుందని గ్రహించాలి. ఆంతరిక, సృజనాత్మక జీవితమూ, కౌటుంబిక జీవితమూ, వృత్తి జీవితమూ, సాధారణ లౌకిక జీవితమూ వీటన్నింటికీ విడివిడిగా న్యాయం చేస్తూనే వీటన్నింటి మధ్య తగిన సమన్వయం సాధించాలనేది బహుశా కళాకారులందరి అంతర్గత కాంక్ష. సృజనకు అవసరమైన స్థల కాలాలను మిగుల్చుకోవడానికి, తాను సాధించిన ప్రగతిని పరోక్షంగా ఇతరులకు తెలియజెప్పడానికి కళాకారుడు పడే ఆరాటం అందరికీ అర్థం కాదు.
కళారూపం ఎలా రూపొందుతుందోనన్న భయం, పూర్తి అయిన తర్వాత దానిని లోకం ఎలా స్వీకరిస్తుందోనన్న 'యాంగ్జయిటీ'లే మనిషి ప్రవర్తనకు, మానసిక రుగ్మతలకు మూలాలని ఫ్రాయిడ్‌ అంటాడు. ప్రపంచ సాహిత్యంలో అధిక భాగం ఉద్వేగాల అణచివేత, దాని ఫలితాల మీద ఆధారపడినదేనేమో! ఎవరో అన్నట్లు 'If there is no repression, there would be little literature'.
గుర్తింపు కాంక్షలు:
భగవత్‌ ప్రీతికోసమో, ప్రభువుల (తన అవసరాలు తీర్చేవారి) తృప్తి కోసమో, సమాజ సంస్కరణ కోసమో, తనను తాను తృప్తిపరచుకోవడం కోసమో లేదా కేవలం డబ్బుకోసమో కళాసృజన చేశామని చెప్పుకునేవారు కూడ 'గుర్తింపు' కోసం పాకులాడడం చూస్తూనే ఉన్నాం. ఇతరులకంటే సృజనాత్మక రంగాలలో కృషి చేసే వారికి గుర్తింపు కాంక్ష మరింత అధికంగా ఉంటుంది. నిష్కామ కర్మను బోధించే ఆధ్యాత్మిక తత్పరులకూ చోదకశక్తి గుర్తింపు కాంక్షేనేమో!
1. వస్తు నవ్యత వల్లనో, బలమైన వ్యక్తీకరణ వల్లనో యాదృచ్ఛికంగా వచ్చిన ఖ్యాతిని నిలుపుకునే ప్రయత్నం.
2. అధ్యయన, అభ్యాసాలు లేకపోయినా కాలక్షేపంకోసం కళాకారులుగా మారి, వచ్చిన కొద్దిపాటి గుర్తిం పుతో తృప్తి పడకుండా మరింత కీర్తిని ఆశించడం.
3. తాము గొప్పవిగా భావించే వాటిని లోకం గుర్తించకపోవడం.
4. వివిధ కళారంగాలలో కృషి చేస్తూ దేనిలోనూ పరిణతిని సాధించలేకపోవడం.
5. వివిధ కళాక్షేత్రాలలో కృషి చేస్తున్నప్పుడు తాను కోరుకున్న రంగంలో కీర్తి రాకపోవ డం.
6. కొన్ని సంవత్సరాలపాటు కళా సృజనకు దూరమై తిరిగి కొనసాగించదలచినప్పుడు ఆ రంగంలో వచ్చిన పరిణామాలను గుర్తించలేకపోవడం, గుర్తించినా తగిన ప్రతిభను ప్రదర్శించలేకపోవడం.
7. కళారంగంలో వచ్చిన కీర్తి దైనందిన జీవితానికి ఏ విధంగానూ ఉపయోగపడకపోవడం.
8. వృత్తికి ప్రవృత్తికి మధ్య నుండే మిత్ర శత్రు సంబంధాలను స్పష్టంగా అవగాహన చేసుకోలేకపోవడం లేదా అంగీకరించలేకపోవడం- మొదలైనవి కళాకారులకు సంఘర్షణను, నిరాశను కలిగించే కారణాలుగా ఊహించవచ్చు.
కాని తన కళాఖండాన్ని కళాభిమానులకు అందుబాటులోకి తేవడం, విమర్శకుల మన్ననలు పొందడం కళాకారులకు ఎప్పటికీ సమస్యే. ఇది కళాకారుని లౌకిక వ్యవహార దక్షతకు పరీక్ష. 'The success of an artist may or may not be linked to his or her creativity or originality. It may more to do with their emotion IQ, social skills and connections in the right places' "మిథ్స్‌ ఆఫ్‌ క్రియేటివిటీ అండ్‌ జీనియస్‌' అనే వ్యాసంలో మోనిక్‌ లారెంట్‌ అనే విద్వాంసుడు వెల్లడించిన అభిప్రాయమూ పరిశీలించదగినదే. ఇక్కడ చర్చించిన అంశాలన్నీ సృజనాత్మకతకు ప్రాధాన్యమున్న రంగాలలో కృషి చేసే వారందరికీ వర్తిస్తాయి.
విశృంఖలత్వం:
తత్వ దర్శన ప్రస్థానంలో ప్రతి కళాకారుడూ ఐహిక, లౌకిక జీవితాలలోని విలువలు, ఆదర్శాలు రూపొందిన క్రమాన్ని, వాటిలోని వైరుధ్యాలను గ్రహిస్తాడు. ఆయా సిద్ధాంతాల, ఆదర్శాలలోని గుణదోషాలను, ఆచరణలోని సాఫల్య వైఫల్యాలను వెంటవెంటనే గ్రహించగలుగుతారు. దీనివల్ల కొందరు వ్యక్తిగత జీవితంలోని 'విశ్వాసాల'ను విడువకుండానే శూన్యవాద, నిరీశ్వరవాద ఛాయలలో పయనిస్తుంటారు.
కొందరు ఏ ఒక్క సిద్ధాంతానికో ఆదర్శానికో సుదీర్ఘకాలం కట్టుబడి ఉండకపోవడానికి ఇది కూడా కారణం కావచ్చు. కళాకారుల నిరంకుశ స్వభావానికి, స్వేచ్ఛాప్రీతికి, విశృంఖలత్వానికి కళలోని వ్యక్తి ప్రాధాన్యమూ, అనంత భావనాత్మక స్వేచ్ఛలూ మూలాలేమో! వీరికి సహజంగానే సౌందర్య దృష్టి ఎక్కువ. స్వసుఖ లక్షణాలు, స్వానురాగమూ, నవ్యతాప్రీతీ ఎక్కువే. సహజ మనః ప్రవృత్తికి భౌతిక, లౌకిక జీవితాలకు మధ్యనుండే శాశ్వత ఘర్షణను అనుభవపూర్వకంగా తెలుసుకున్నవారు.
గొప్ప కళాకారులైన సంప్రదాయవాదులు, నిష్ఠాగరిష్ఠులు కూడ కొన్ని జీవన పార్శ్వాలలో, అలవాట్లలో భౌతికవాదులలాగే వ్యవహరిస్తుంటారని తెలుసుకోవడానికి పెద్ద పరిశోధనలేమీ అక్కరలేదు. ఏమైనా నిలకడలేని వైవాహిక జీవితాలు, అనేక ప్రేమ వ్యవహారాలు, భగ్న ప్రేమలు, అసాధ్య ప్రేమలు, వివాహేతర సంబంధాలు, విశృంఖల లైంగిక ప్రవృత్తి కళాకారులలో ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. 'The Love affairs of many literary men make us almost conclude that they were more concerned about their loves than their art'. ఆల్బర్ట్‌ మోర్డెల్‌ (రోటిక్‌ మోటివ్‌ ఇన్ లిటరేచర్‌.
పుట.17) అన్నట్టు ప్రేమ వ్యవహారాలు కొన్ని సందర్భాలలో కళాసృజనకు భంగకరంగా మారడమూ ఉన్నది. ప్రేమలో పడడంతోనే ఎంత కొత్తవారైనా పాతబడక తప్పదని, పరస్పరం ప్రేమించుకున్నవారు ఇక ఒకరి గురించి మరొకరు తెలుసుకోవాల్సింది ఏమీ మిగలనప్పుడు సాన్నిహిత్యం బలహీనపడుతుందని, కేవలం లైంగిక సంయోగం ద్వారా ఏర్పడిన సాన్నిహిత్యాలూ త్వరలోనే చెరిగిపోతాయని అప్పుడు తిరిగి కొత్త ప్రేమలను, సాన్నిహిత్యాలను కోరుకుంటారని ఎరిక్‌ఫ్రామ్‌ అంటాడు.
కళాకారులు-మద్యపానం:
'No poems can please for long or live that are written by water drinkers' అంటాడు రోమన్‌ కవి హోరేస్‌. స్వల్పంగా మద్యం సేవించినప్పుడు కలిగే ఏకాగ్రత, సంకోచరాహిత్యం నిర్మొహమాటత్వం మొదలైన లక్షణాలు కూడ కళాకారులను మద్యపాన ప్రలోభానికి గురి చేస్తుంటాయేమో! ఇలాంటి ఆలోచనలే మద్యపానం, కళాసృజన అవినాభావమైనవనే స్థితికి చేర్చి వ్యసనంగా మారుస్తుంటాయి. 'జబ్‌ భీ మయ్‌ఖానే సే హమ్‌ చలే సాథ్‌ లేకర్‌ సైకడోం ఆలమ్‌ చలే జిత్‌ నే గమ్‌ జాలిమ్‌ జమానే నే దియే దఫ్న్‌ కర్‌కే మయ్‌కదేమే హమ్‌ చలే' (మదిరాలయం నుంచి నేను బయటికి వచ్చినప్పుడు వందలాది విశ్వాలు నాతో సహయానం చేస్తాయి.
ఈ క్రూర ప్రపంచం ఇచ్చిన దుఃఖాలన్నిటినీ పూడ్చేసి మధుశాలలోకి ప్రవేశించాను) మద్యం కొన్నింటిని మరచిపోవడానికి ఎంతగా ఉపకరిస్తుందో, (పై షేర్లల్లో ఒక ఉర్దూ కవి చెప్పినట్లు) తనకు తెలిసీ తెలియకుండా అణచివేసిన గెలుపు ఓటములతో కూడిన అనేక ప్రపంచాలను గుర్తు చేసి అంతగా అశాంతిపాలు చేస్తుంది. చివరకు 'బే ఖుదీ మే భీ కరార్‌ ఆతా నహీఁ' అని స్వగతంలో రోదించేట్లు చేస్తుంది. నోబెల్‌ బహుమతి పొందిన ఏడుగురు అమెరికన్‌ రచయితలలో సింక్లెయిర్‌ లెవిస్‌, యూజినీ ఓనీల్‌, విలియం ఫాక్‌నర్‌, ఎర్నెస్ట్‌ హెమిం గ్వే, జాన్‌ స్టీన్‌బెక్‌ అనే అయిదుగురూ అధిక మద్యపానం వల్ల రోగాలపాలైనారట.
ఇతర రంగాలలో ఉన్నత స్థానాలకు చేరినవారికంటే కవులు, రచయితలు అతిగా మద్యం సేవిస్తున్నారని పరిశోధకులంటున్నారు. Gustafson and Norlander (1994) చేసిన అధ్యయనంలోనూ ఇదే తేలింది. సృజన కొనసాగుతున్న దశలోకంటే సృజన పూర్తి అయిన తర్వాత కళాకారులు ఎక్కువగా మద్యం సేవిస్తుంటారని వీరన్నారు.
ఇరవైయవ శతాబ్దానికి చెందిన ప్రముఖ అమెరికన్‌ రచయితలలో 71 శాతం మంది అతిగా మద్యం సేవిస్తున్నారని, ఇతర రంగాలలోని నిపుణులతో పోల్చుకుంటే ఇది చాలా ఎక్కువ శాతమని యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ కాన్‌సాస్‌ (Kansas) లో పనిచేసే ప్రొ.డొనాల్డ్‌ గుడ్‌విన్‌ అధ్యయనం చేసి తేల్చారు. ఇతరులతో పోలిస్తే లివర్‌కు సిరోసిస్‌ వ్యాధి సోకి మరణించేవారిలో రచయితలే ఎక్కువ శాతమని ఆయన అన్నాడు.
'Alcohlism is an epidemic among 20th century writers' అనే గుడ్‌విన్‌ మాటలు సమస్య తీవ్రతను తెలుపుతాయి. కవిత్వ సృజన మతిభ్రంశం (స్కిజోఫ్రేనియా)తో ముడిపడి ఉంటుందంటాడు రోథెన్‌ బెర్గ్‌ అనే పరిశోధకుడు. కొందరు శాస్త్రవేత్తలు సాహిత్యంలోని ఉద్వేగాలకు న్యూరోసిస్‌ లక్షణాలకు పోలిక ఉందంటున్నారు. కళాకారులలో 'మూడ్‌ డిజార్డర్‌' కూడా ఎక్కువే. కొంతకాలం చురుకుగా ఉత్సాహంగా కళా సృజన చేయడం, తీవ్రమైన శృంగార వాంఛతో 'మానిక్‌'గా ప్రవర్తించడం, మరికొంత కాలం దిగులుతో, నిరాశతో, బెంగతో, 'డిప్రెసివ్‌'గా ఉండడం కళాకారులలో సహజమే.
ఈ రెండు దశలు వెంటవెంట కాని, కొంత వ్యవధితో కాని పునరావృతమవుతుంటాయి. వీనిని మనో విజ్ఞాన శాస్త్ర పరిభాషలో 'బైపోలార్‌' అంటారు. ఉన్నతమైన బుద్ధిలో ఎంతోకొంత ఉన్మాదం కన్పించకుండా ఉండదని అరిస్టాటిల్‌ అన్నమాటలను 'శక్తివంతమైన సృజన చేసేవారు బహుధా విభక్తమైన తమ అంతరంగ సంఘర్షణతో బాధపడుతూ వైక్లబ్యాన్ని పొందుతార'నే ఆంతోనిస్టార్‌ అభిప్రాయంతో జోడించి చూసుకుంటే కళాకారుల వింత అలవాట్లకు, విపరీత ప్రవర్తనలకు కారణాలు తెలుస్తాయి.
మానసిక వైద్యురాలు నాన్సీ సి.యాండ్రీసన్‌ జరిపిన అధ్యయనంలో 80 శాతం మంది రచయితలు 'మానిక్‌ డిప్రెసివ్‌ ఇల్‌నెస్‌' లేదా 'మేజర్‌ డిప్రెషన్‌'కు గురిఅవుతున్నారని, ఇతరులు మాత్రం 30 శాతం మంది ఇలాంటి మానసిక సమస్యలతో బాధ పడుతున్నారని తేలింది. (అమెరికన్‌ జర్నల్‌ ఆఫ్‌ సైకియాట్రి- అక్టోబర్‌ 1987 సంచికలో తన అధ్యయన సారాంశాన్ని ప్రకటించింది) కళాకారుల ఆత్మ విధ్వంసక ప్రవృత్తి ఆత్మహననానికిదారి తీస్తుందనడానికి ఉదాహరణలెన్నో..
ప్రసిద్ధ చిత్రకారుడు విన్‌సెంట్‌ వాన్‌గో (1853-1890, తుపాకీతో కాల్చుకుని), జపాన్‌ కవి మిసావో ఫ్యూజి ముర (1886-1903), రష్యన్‌కవి మయకోవ్‌స్కీ (1893-1930, తుపాకీతో కాల్చుకుని), హంగెరీ కవి అటెల్లా జోసెఫ్‌ (1905- 1937, రైలు పట్టాలమీద తలపెట్టి), ఎర్నెస్ట్‌ హెమింగ్వే (1899- 1961, తుపాకీతో కాల్చుకుని), రుమేనియా కవి పాల్‌ సెలాన్‌ (1920-1970, సీన్‌ నదిలో దూకి), నోబెల్‌ గ్రహీత జపాన్‌ రచయిత యసునారి కవబాట; ఆర్థర్‌ కోస్టలర్‌ (1905-1983) మొదలైనవారు ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు.
అమెరికన్‌ కవయిత్రి సారాటీస్‌డేల్‌ (1884-1993, నిద్రమాత్రలు మింగి), వర్జీనియా వుల్ఫ్‌ ( 1882- 1941), రష్యన్‌ కవయిత్రి మారిన స్వెతయేవ (1892-1941, ఉరిపోసుకుని), సిల్వియాప్లాత్‌ (1932- 1963); యాన్‌ సెక్స్‌టన్‌ (1928-1974), ఫ్రాన్స్‌ రచయిత్రి సారాకాఫ్‌ మాన్‌ (1934-1994) మొదలైన వారందరూ ఆత్మహత్యకు పాల్పడినవారే. ఆత్మ విధ్వంసక ప్రవృత్తికి మరో పార్శ్వం స్వీయ రచనా విధ్వంసం.
పరిశోధనలు-ఫలితాలు: యూనివర్శిటీ ఆఫ్‌ కెంటరీ మెడికల్‌ స్కూల్‌ లో మనోవిజ్ఞానశాస్త్ర ఆచార్యుడు ఆర్నాల్డ్‌ యం.లుడ్విగ్, ఆయన సహోద్యోగులు కలిసి ఇరవైయవ శతాబ్దానికి చెందిన వెయ్యిమంది ప్రముఖుల జీవిత చరిత్రలను పదేళ్లపాటు అధ్యయనం చేశారు. ఈ వెయ్యిమందిలో కళాకారులు, శాస్త్రవేత్తలు వివిధ రంగాలకు చెందిన సాంకేతిక నిపుణులూ ఉన్నారు.
కళాకారులు 72 శాతం, ఇతరులు 39 శాతం మానసిక రుగ్మతలకు గురయినారని లుడ్విగ్ బృందం పరిశోధనలో తేలింది. ఇతర రంగాలవారు మూడు నుంచి తొమ్మిది శాతం, వర్ధమాన కళాకారులు 29 నుండి 34 శాతం వరకు మానసిక అస్వస్థతకు గురువుతున్నారని, ఇతర రంగాలలోని మధ్య వయస్కులు 18 నుంచి 29 శాతం, కళాకారులు 59 నుంచి 77 శాతం మంది మానసిక అస్వస్థతకు గురవుతున్నారని లుడ్విగ్ బృందం పరిశోధనలో తేలిన మరో ముఖ్యాంశం.
వివిధ రంగాలలో ప్రపంచ ప్రసిద్ధుల జీవితాలను అధ్యయనం చేసిన లుడ్విగ్ 'ది ప్రైస్‌ ఆఫ్‌ గ్రేట్‌నెస్‌ రిజాల్వింగ్‌ ద క్రియేటివిటీ అండ్‌ మ్యాడ్‌నెస్‌ కాంట్రవర్సీ' (1995) అనే గ్రంథం రాశాడు. రచయితల మద్యపాన వ్యసనానికి, మానసిక రుగ్మతలకు, ఆత్మహత్యలకు కారణాలను ఈ పుస్తకంలో లుడ్విగ్ సుదీర్ఘంగా చర్చించాడు. జాన్‌ హాప్కిన్స్‌ యూనివర్శిటీ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ మెడిసిన్‌కు చెందిన మనో విజ్ఞాన శాస్త్ర అధ్యాపకురాలు, వైద్యురాలు కే రెడ్‌ ఫీల్‌ జామిసన్‌ 1980లలో 47 మంది ప్రముఖ బ్రిటిష్‌ కళాకారుల చేత సుదీర్ఘ ప్రశ్నపత్రాలకు జవాబులు రాయించి పరిశీలించింది.
ఈ 47 మందిలో 38 శాతం మంది డిప్రెషన్‌, బైపోలార్‌ డిజార్డర్‌ కు గురయిన వారుకాగా, ఎలక్ట్రో కన్‌వల్‌జివ్‌ థెరపీ లేదా సైకోట్రాపిక్‌ మెడికేషన్‌ అవసరమైనవారు 28 శాతం మంది ఉన్నారు. కవులు అల్పాయుష్కులా: ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఫర్‌ సైకియాట్రీ ఆఫ్‌ మ్యూనిచ్‌కి చెందిన డా.అడేల్‌జుడా 1927 నుంచి 1943 వరకు 5000 ప్రముఖులను ఇంటర్వ్యూలు చేశాడట. 27 శాతం మంది కళాకారులు, 19 శాతం మంది శాస్త్రవేత్తలు న్యూరోసిస్‌, పర్సనాలిటీ డిజార్డర్‌కు గురయినారని, 50 శాతం కవులు సైకిక్‌ డిస్‌రప్‌షన్‌తో బాధపడుతున్నారని తేల్చాడు.
ఎర్నింగ్‌ రీసెర్చ్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ (కాలిఫోర్నియా స్టేట్‌ యూనివర్శిటీకి చెందిన ప్రొ.జేమ్స్‌ కాఫ్‌మాన్‌, అమెరికా, చైనా, టర్కీ, తూర్పు యూరప్‌ దేశాలకు చెందిన 2000 మంది ప్రాచీన, ఆధునిక కవుల, రచయితల, జీవిత చరిత్రలను పరిశీలించాడు. నాటక రచయితల సగటు జీవితకాలం 63 సం.లు, నవలా రచయితల సగటు జీవితకాలం 66 సం.లు, కవుల సగటు జీవితకాలం 62 సం.లు సామాజిక శాస్త్రవేత్తల సగటు జీవితకాలం 73 సం.లు అని పేర్కొన్నాడు.
"Creative individuals,especially poets reported that their psychological and physiologcal states during periods of great creative productivity were very similar to those during a manic period. Poetic creativity especially has usually been linked with schizophrenia. This is in part because primary process cognition has often been thought to operate prominentaly in both schizophrenia and the composing poetry
